กีฬาทุกประเภทมีกฎกติกาที่แตกต่างออกไปตามความเหมาะสมของกีฬาประเภทนั้นๆ แต่มีจุดประสงค์เดียวกัน ก็คือให้นักกีฬาปฏิบัติตามกฎกติกาที่ตั้งไว้อย่างเคร่งครัด และยึดถือไว้เป็นหลักในการเล่น การแข่งขันกีฬาประเภทนี้ เพื่อความเป็นระเบียบเรียบร้อย มีความเสมอภาค และไม่เป็นปัญหาในกรณีต่างๆ แต่ในบางครั้งกติกาเหล่านี้มีการอนุโลมให้ ตามความเหมาะสม และการเปลี่ยนแปลงตามยุคสมัย
กฎกติกาของกีฬาว่ายน้ำกำหนดขึ้นเพื่อครอบคลุมกีฬาชนิดนี้ให้อยู่ในระเบียบ จึงแบ่งออกเป็นหลายข้อ สำหรับกติกาการจัดแข่งขันของกีฬาว่ายน้ำมีดังนี้
การจัดแข่งขัน (Competition)
- คณะกรรมการดำเนินการแข่งขัน ที่ได้รับแต่งตั้งและได้การรับรองจากสหพันธ์ว่ายน้ำนานาชาติ มีอำนาจเหนือกรรมการอื่นๆ เช่น กรรมการตัดสิน ผู้ตัดสินชี้ขาด มีอำนาจเลื่อนการแข่งขันด้วยสาเหตุต่างๆตามกติกาที่กำหนดไว้
- การแข่งขันโอลิมปิก (Olympic Games) คณะกรรมการของสหพันธ์ว่ายน้ำนานาชาติ เป็นผู้แต่งตั้งคณะกรรมการและเจ้าหน้าที่เพื่อควบคุมการแข่งขัน ดังนี้
- ผู้ตัดสินชี้ขาด 1 คน
- ผู้ปล่อยตัว 2 คน
- หัวหน้ากรรมการดูการกลับตัว 2 คน (อยู่คนละฝั่งของสระ 2 คน)
- กรรมการดูการกลับตัวอยู่คนละฝั่งของสระ 1 คน
- ผู้ควบคุมดูแลอุปกรณ์อัตโนมัติ 1 คน
- กรรมการดูฟาวล์ 4 คน
- กรรมการเชือกฟาวล์ 1 คน
- หัวหน้าผู้บันทึก 1 คน
- ผู้รับรายงานตัว 2 คน
- ผู้ประกาศ 1 คน
- การแข่งขันระดับนานาชาติ คณะกรรมการจัดการแข่งขัน สามารถแต่งตั้งกรรมการ และเจ้าหน้าที่อื่นๆ เพื่อควบคุมการแข่งขัน โดยได้รับความเห็นชอบจากบุคคลที่ได้รับอำนาจจากสหพันธ์ว่ายน้ำนานาชาติ
- สำหรับการแข่งขันที่ไม่สามารถใช้อุปกรณ์อัตโนมัติได้ จะแต่งตั้งคณะกรรมการ ได้แก่
- หัวหน้าผู้จับเวลา 1 คน
- ผู้จับเวลาลู่ละ 3 คน
- กรรมการจับเวลาสำรอง 2 คน
- หากไม่สามารถใช้อุปกรณ์อัตโนมัติหรือมีปัญหาเกี่ยวกับนาฬิกา ให้แต่งตั้งคณะกรรมการ ได้แก่
- หัวหน้าเส้นชัย 1 คน
- กรรมการเส้นชัย(หนึ่งลู่ควรมี) 1 คน
- สระว่ายน้ำ (Swimming Pool) และอุปกรณ์ที่ใช้ในการแข่งขัน สำหรับกีฬาโอลิมปิก จะได้รับการตรวจสอบ การรับรองจากผู้แทนสหพันธ์ว่ายน้ำนานาชาติและคณะกรรมการฝ่ายเทคนิคเฉพาะทางกีฬาว่ายน้ำ ก่อนมีการแข่งขันเสมอ
- อุปกรณ์เทคนิค เกี่ยวกับการสื่อสาร โทรทัศน์ และกล้องใต้น้ำ ต้องไม่กีดขวางนักกีฬา สามารถมองเห็นได้อย่างชัดเจน ไม่เปลี่ยนแปลงรูปแบบของสระ และไม่บังเครื่องหมายต่างๆที่สหพันธ์ว่ายน้ำนานาชาติได้กำหนดไว้ ที่สำคัญต้องมีระบบควบคุมการทำงานที่มีประสิทธิภาพ
การที่นักกีฬาปฏิบัติตนอยู่ในกฎ คือสิ่งสำคัญสำหรับการแข่งขัน ที่ช่วยให้มีความเป็นระเบียบเรียบร้อย มีความเสมอภาค ทุกคนปฏิบัติอยู่ในกฎ ไม่มีใครได้เปรียบเสียเปรียบ ได้รับชัยชนะด้วยความสามารถของตนเองโดยแท้จริง จึงเป็นอีกสิ่งหนึ่งที่ช่วยให้มีแรงผลักดันพัฒนาความสามารถเพื่อเข้าการแข่งขัน